Circa 10% van de woningbranden wordt veroorzaakt door een schoorsteenbrand. De oorzaak van een schoorsteenbrand is veelal het stookgedrag of een onjuist aangelegde schoorsteen. Als een schoorsteen juist is aangelegd, zal een schoorsteenbrand bijna altijd beperkt blijven tot een schoorsteenbrand, want schoorstenen worden juist getest op het doorstaan van een schoorsteenbrand.

Toch zien wij regelmatig schoorstenen die niet zijn aangelegd conform de normering. Dit heeft vooral te maken met een gebrek aan kennis. Dit is ook logisch, want als de kachel aanstaat en je maakt bijvoorbeeld gebruik van een dubbelwandig geïsoleerde schoorsteenpijp, dan wordt deze pijp aan de buitenzijde veelal maar handwarm waardoor men er vanuit gaat dat deze situatie al voldoende veilig is.

Maar als de kachel al een tijdje wordt gebruikt kan in het schoorsteenkanaal een creosootlaag ontstaan. Eenzelfde laag kan ook ontstaan bij pelletkachels ook al is de kans hierop kleiner. Maar geheel voorkomen is niet mogelijk. Als deze creosootlaag voldoende dik is en in brand raakt, dan kan de temperatuur oplopen tot 1.000 ⁰C in de pijp. En als de schoorsteen dan onjuist is aangelegd, kunnen materialen aan de buitenzijde van de schoorsteen worden aangestraald (pyrofoor, oftewel aan de lucht ontvlammend, worden) en uiteindelijk in brand vliegen. Er is dan sprake van een brand buiten de schoorsteen en dit kan grote gevolgen hebben. Door de maatregelen uit het document “preventie schoorsteenbranden” te volgen, kan deze situatie worden voorkomen.